Duurzaamheidskader
Via haar kapitaalgoederen kan de gemeente invulling geven aan de eigen voorbeeldfunctie op duurzaamheid. Binnen het Programma Duurzaam Houten wordt hierop specifiek ingezet met de Verduurzaming van het gemeentelijk Vastgoed en de Impuls Circulair Inkopen (zie deelprogramma Duurzaamheid & energietransitie). Zo worden veelal natuurlijke momenten benut voor verduurzaming.

Openbare Ruimte

Onderdeel 1: Bovengrondse infrastructuur: Weginrichting, overige bovengrondse infrastructuur, groen en water.

Vanaf 2013 is het Beeldkwaliteitskader Openbare Ruimte van kracht, gebaseerd op het door de raad vastgestelde sobere “Nieuw Houtens Niveau”.

In juni 2015 zijn de Kaders vervolgtraject programma-BOR door de raad vastgesteld. Hierin wordt een aantal financiële maatregelen genomen om de BOR voorziening op niveau te houden en om eventueel investeringen in innovaties binnen het BOR programma mogelijk te maken. Ook is een 5-tal bedrijfswaarden vastgesteld (kosten/baten, beeldkwaliteit, duurzaamheid, kwaliteit leefomgeving, draagvlak), die leidend zullen zijn in het maken van keuzes in (vernieuwd) beheer.

In het voorjaar van 2017 heeft de gemeente het convenant ‘Beton in een circulaire economie’ getekend. De gemeente zet zich daarmee in voor de toepassing van CO2-arm en circulair beton. Zo nemen we circulair beton nu standaard op in onze bestekken voor bestratingsmateriaal.

Op basis van inspecties wordt een jaarplan voor 2018 opgesteld voor het uit te voeren groot onderhoud en de vereiste vervangingen. Dit plan is aan het eind van het jaar beschikbaar.

Onderdeel 2: Ondergrondse infrastructuur (inclusief riolering)

De Wet Milieubeheer schrijft voor dat de gemeente over een actueel bestuurlijk vastgesteld Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) beschikt. In het GRP wordt weergegeven hoe de gemeente haar stedelijke watertaken uitvoert. De stedelijke watertaken omvatten het grond-, oppervlakte-, hemel- en afvalwaterbeheer. De grondslag voor het heffen van rioolrecht is gebaseerd op het “verbrede rioolrecht” en de watertaken voor de gemeente. Het GRP heeft een strategisch en beleidsmatig karakter en vormt voor het bestuur de basis bij het vaststellen van de doelen en middelen voor de aanleg en het beheer van de stedelijke watertaken op de korte en langere termijn.
Houten werkt met 13 andere regiogemeenten en het waterschap samen in WINNET. In 2016 is het geactualiseerde Water- en Rioleringsplan 2016-2019 (WRP) door de gemeenteraad vastgesteld. Het regionale afvalwaterbeleid (RAB) is hierbij gebruikt voor het generieke beleid dat is vertaald naar lokaal beleid.

De belangrijkste uitgangspunten en opgaven voor de periode 2016-2019 zijn:

• Klimaatadaptatie, bewust maken van bewoners en bedrijven van de effecten van klimaatverandering en het gevolg van extreme neerslag op het stedelijk gebied.
• Het vaststellen van een gemeentelijk beschermingsniveau bij extreme neerslag.
• Het uitvoeren van pilots en kleinschalige maatregelen om het stedelijk gebied robuuster te maken tegen de gevolgen van extreme neerslag.
• Het bevorderen van een duurzaam milieu door afkoppelen hemelwater van de riolering, optimaliseren energiegebruik installaties.
• Jaarprogramma’s voor de verdere ontwikkeling van de riolering en het uitvoeren van noodzakelijke maatregelen en onderzoek.
• Implementeren waterbodembeheer in technisch beheerpakket.

De gemeenteraad kiest bij de vaststelling van het Water en Rioleringsplan (WRP) ook voor een ambitieniveau met een bijbehorend tarief rioolheffing in de vierjarige planperiode. In het WRP zijn per planjaar vervangings- en verbeteringsinvesteringen opgenomen die nodig zijn om de wettelijke zorgplichten voor afval-, hemel-  oppervlaktewater- en grondwater in te vullen. Het belangrijkste deel van de investeringen is noodzakelijk in het kader van de zorgplichten. Het bestaande vervangingsbeleid gaat uit van de absolute afschrijftermijn van een object.

Op grond van nieuwe regels van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn er voor de financiële afwikkeling naast een Voorziening Egalisatie tarieven rioolheffing nog twee andere voorzieningen en één reserve nodig.

a)   Voor de risicoafdekking in het stedelijke (afval)waterbeheer is de Spaarvoorziening voor
vervanging en risicoafdekking riolering met een omvang van € 1.250.000 ingesteld. Dit is
ongeveer 0,7% van de totale waarde van het rioleringsstelsel.
b)   Voor waterbodembeheer is de Spaarvoorziening waterbodembeheer (conform BBV art. 44 1d
ingesteld waarin gespaard wordt voor de kosten van baggerwerkzaamheden die planmatig
om de circa 12 jaar plaatsvinden. De jaarlijkse storting in deze voorziening is € 114.000.
c)   Efficiency en aanbestedingsvoordelen worden afgewikkeld in de bestemmingsreserve
efficiency resultaten en aanbestedingsvoordelen. De raad beslist over de inzet van de
middelen in deze reserve.

De periodieke herziening van het WRP (in 2019) is het moment waarop de raad constateert wat de werkelijke en benodigde stand van de reserves en voorzieningen is en moet zijn. De raad bepaalt dan voor de nieuwe periode de optimale omvang van de voorzieningen en reserve en de hoogte van de rioolheffing opnieuw.

Onderdeel 3: Kunstobjecten in het openbare gebied

In 2018 wordt het beheer en onderhoud van artistieke kunst in de openbare ruimte gecontinueerd volgens de huidige aanpak. In de komende jaren worden het cultuurbeleid en de huidige onderhoudssystematiek geëvalueerd.

Gemeentelijke gebouwen

Onderdeel 4: Welzijns -en sportaccommodaties

In november 2015 zijn de meerjarenonderhoudsplannen voor de gemeentelijke welzijns- en sportaccommodaties 2016 tot en met 2025 door de raad vastgesteld. De effecten van de plannen zijn in de begroting 2018 verwerkt. De welzijns- en sportaccommodaties zullen onderhouden worden op basis van vastgestelde meerjarenonderhoudsplannen. Daar, waar in het kader van de ombuigingen accommodaties op kortere termijn een andere bestemming/ eigenaar zullen krijgen (bijvoorbeeld de Grote Geer zal medio 2018 herbestemd worden),  zal qua onderhoud uiterste terughoudendheid worden betracht.

Als onderdeel van het project Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed worden op een aantal sporthallen zonnepanelen gerealiseerd.

Onderdeel 5: Onderwijshuisvesting

Het beleidsstuk Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs Houten (SHP) 2016 – 2020, geeft inzicht in de visie, het beleid en de knelpunten en oplossingsrichtingen voor de onderwijshuisvestingsproblematiek in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs op basis van gehanteerde uitgangspunten. Het SHP beschrijft en vraagt aandacht voor de veranderende omgeving waarbinnen het onderwijs en de gemeente zich bevinden. Zowel het onderwijs als de gemeente zien zich geconfronteerd met op enig moment afnemende leerlingaantallen, verouderde gebouwen alsmede verandering in wetgeving.

Met het oog op de gemeentelijke zorgplicht voor onderwijshuisvesting en de noodzaak van een lange termijnvisie zorgt het SHP voor:

• Duidelijke visie en een beleidsmatig kader voor huisvesting van onderwijsvoorzieningen in de gemeente Houten;
• zicht op de beschikbare voorzieningen en de omvang van de noodzakelijke huisvestingsvoorzieningen voor onderwijs in de komende jaren.

De huidige beleidskaders van het SHP maken deel uit van de begroting. Het SHP geeft inzicht in:

• de huidige en toekomstige positie van de onderwijsinstellingen (zowel kwalitatief als kwantitatief).
• de knelpunten op korte, middellange en lange termijn.
• de uitgangspunten voor het huisvestings- en accommodatiebeleid.
• een toekomstscenario op basis van inventarisatie, knelpuntenanalyse en beleidsvoorkeuren.
• een toetsingskader voor de beoordeling van investeringsaanvragen voor onderwijs.
• financiële meerjaren-ontwikkeling van de huisvesting.
• een draaiboek voor het vervolgproces tot 2020.

Sinds 1 januari 2015 is de financiële verantwoordelijkheid voor het groot onderhoud aan schoolgebouwen door het Rijk overgeheveld van gemeente naar schoolbesturen. De gemeentelijke meerjarenonderhoudsplanning heeft in 2018 slechts betrekking op de gemeentelijke onderwijslocaties: schoolwoningen en de multifunctionele accommodaties Limes. Op de Limes-school worden in 2018 zonnepanelen gelegd.

Onderdeel 6: Gemeentelijke gebouwen

Voor een aantal gemeentelijke gebouwen geldt dat deze onderhouden zullen worden conform de door de gemeenteraad eind 2015 vastgestelde meerjarenonderhoudsplannen. Dit betreft het gemeentehuis, het Kant 3, de gemeentewerf, de wijkposten, de brandweergebouwen, de fietstransferia en de daaraan gekoppelde commerciële ruimten, het kringloopcentrum, de kerktorens van de Nederlands Hervormde kerk aan het Plein (Oude Dorp), de kerk aan de Waalseweg in Tull en 't Waal en de kerk aan de Brink in Schalkwijk en de gebouwtjes op beide gemeentelijke begraafplaatsen. De effecten van de geactualiseerde meerjarenonderhoudsplannen zijn in de begroting 2018 en verder verwerkt.

Verduurzaming van het gemeentehuis is onderdeel van het project Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed. In 2018 is een actualisatie van de kansen  hiervoor gepland (zie deelprogramma Duurzaamheid & energietransitie).

Financieel kader kapitaalgoederen

De mate van onderhoud bepaalt de kwaliteit en de levensduur van de kapitaalgoederen. Onderscheid wordt gemaakt tussen aan de ene kant de reguliere beheer-/exploitatiekosten en aan de andere kant de groot onderhoudskosten. De verhouding tussen en de omvang van beide kostensoorten geeft een beeld van de financiële inspanningen die noodzakelijk waren. De actuele staat van onderhoud en de beperkte financiële middelen zorgen ervoor dat steeds nieuwe afwegingen gemaakt moeten worden. Dit heeft effect of zal effect hebben op de kwaliteit van de voorzieningen.

Hieronder volgt een tabel met de omvang van het onderhoud kapitaalgoederen, onderverdeeld in regulier en groot onderhoud.